فیبر نوری یکی از محیط های انتقال داده با سرعت بالاست ، امروزه از فیبر نوری در موارد متفاوتی نظیر شبکه های تلفن شهری بین شهری شبکه های کامپیوتری و اینترنت استفاده می شود. فیبر نوری رشته ای از تارهای شیشه ای است که هریک از تارها ضخامتی معادل تار موی انسان دارند و از آنها برای انتقال اطلاعات در مسافت های طولانی استفاده می شود .
از اسم این کابل های نیز مشخص است از پالس های نور برای انتقال اطلاعات استفاده می کنند، توی کابل های مسی و آلمینیومی صفر و یک با قطع و وصل شدن بارق تعریف می شه اما در فیبرهای نوری با روشن و خاموش شدن نور صفر و یک تعیین می شه .
این نوع کابل یک رسانه جدید در شبکه است که برخلاف کابلهای دیگر در برابر نوسانات و اختلالات موجود در شبکه مقاوم است و نویز مشکلی در آن بوجود نمی آورد. از فیبر نوری هنگامی استفاده می کنیم که به ارتباط بین مسافت های بیش از ۱۰۰ متر و پهنای باند زیاد نیاز داشته باشیم .
فیبر نوری از نظر ماهیت استفاده به انواع مختلف از قبیل ضد جونده، ضد آتش، ضد دود و ... تقسیم میشود همچنین متناسب با محل استفاده به سه گروه مصارف داخل ساختمانی، کانال های پلاستیکی و فلزی و برای استفاده در فضای آزاد ، و دفن در زیر زمین تقسیم میشود .
فیبر نوری شیشه ای
فیبر نوری پلاستیکی
در نوع شیشه ای آن به دلیل شفافیت بیشتر مسافتی که اطلاعات طی می کنند بیشتر است. در حالی که در نوع پلاستیکی آن به دلیل انعطاف زیاد، میتواند برای تبادل اطلاعات استفاده شود. معمولاً هر دو نوع از این کابل ها را نمیتوان بیش از اندازه خم کرد. در این حالت، ممکن از زاویه شکست نور دچار مشکل شود و تبادل اطلاعات به درستی انجام نگیرد. معمولا هزینه پیاده سازی این کابل ها زیاد است تجربه زیادی برای راه اندازی نیاز دارد. نصب فیبر نوری و تجهیزات آن نیاز به ابزارها خاصی دارد و کاملا با نحوه نصب کابل های مسی متفاوت است .
هسته (Core): هسته نازک شیشه ای در مرکز فیبر که سیگنال های نوری در آن حرکت می کنند .
روکش (Cladding): بخش خارجی فیبر که دور تا دور هسته را احاطه کرده است و باعث بر گشت نور منعکس شده به هسته می شود .
بافر رویه (Buffer Coating):روکش پلاستیکی که محافظ فیبر در مقابل رطوبت و سایر موارد آسیب زا است. صدها و هزاران نمونه از رشته های نوری در دسته های سازماندهی شده کابل های نوری را به وجود می آورند هر یک از کلاف های فیبر نوری توسط روکش هایی با نام Jacket محافظت می شوند .
کانکتور فیبر نوری، روی فیبر نوری توسط ابزارهای خاص نصب می شود و امکان انتقال داده را به ما میدهد .برخی از انواع این کانکتورها عبارتند از FC-ST-SC-LC-MT-RJ که به دو گروه مالتی مود و سینگل مرد نیز تقسیم می شوند .
فیبرهای تک حالته (Single-mode):به منظور ارسال یک پالس نور در هر فیبر استفاده می شود مانند تلفن . این نوع کابل های فیبر نوری پهنای باند بهتری دارند و قدرت انتقال تا مسافت های طولانی را دارند و در فیبر نوری های کشوری و شهری از این نوع استفاده می شود .
فیبرهای چند حالته(Multi-mode):برای ارسال چندین پالس نور در یک فیبر استفاده می شود مانند شبکه های کامپیوتری . در واقع نور با زاویه در این کابل ها تابیده می شود و تا آخر مسیر آن پالس نوری با آن زاویه ی شکست نوری حرکت می کند . مالتی مد ها بیشتر برای ارتباط چند تا ساختمان استفاده می شن و ارزان تر هم هستند .
فیبرهای تک حالت یک هسته کوچک(تقریبا 9 میکرون قطر دارد) دارند و قادر به ارسال نور لیزری مادون قرمز(طول موج از 1300 تا 1550 نانومتر) هستند . فیبرهای چند حالته دارای هسته بزرگ تر (تقریبا 62.5 میکرون قطر دارند) و قادر به ارسال نور مادون قرمز از طریق LED هستند .
ارزان تر : هزینه چندین کیلومتر فیبر نوری نسبت به سیم های مسی کمتر است .
نازک تر است : قطر فیبرهای نوری به مراتب کمتر از سیم های مسی است .
ظرفیت بالا : پهنای باند فیبر نوری، برای ارسال اطلاعات به مراتب بیشتر از سیم مسی است .
تضعیف ناچیز : تضعیف سیگنال در فیبر نوری به مراتب کمتر از سیم مسی است .
سیگنال های نوری : بر خلاف سیگنال های الکترونیکی در یک سیم مسی، سیگنال های نوری در یک فیبر تاثیری بر فیبر دیگر نخواهند داشت .
سیگنال های دیجیتال : فیبر نوری برای انتقال اطلاعات دیجیتالی مناسب است .
غیر اشتعال زا : با توجه به عدم وجود الکتریسیته، امکان بروز آتش سوزی وجود نخواهد داشت .
سبک وزن : وزن یک کابل فیبر نوری به مراتب کمتر از کابل مسی است .
انعطاف پذیر : با توجه به انعظاف پذیری فیبرنوری و قابلیت ارسال و دریافت نور از آن، در موارد متفاوت نظیر دوربین های دیجیتال با موارد کاربردی خاص مانند عکس برداری پزشکی، لوله کشی و ... استفاده می گردد .
با توجه به مزایای فراوان فیبرنوری، امروزه از این نوع کابل های در موارد متفاوتی استفاده می شود . اکثر شبکه های کامپیوتری یا مخابرات از راه دور، در مقیاس وسیعی از فیبر نوری استفاده می کنند .
محفظه ای است قابل نصب در قفسه ای تحت عنوان رک می باشد که اتصالات فیبر نوری را نگهداری می کند .
کابل هایی هستند که برای ارتباط پچ پنل با وسایل و کامپیوتر ها مورد استفاده قرار می گیرند، مثلا پچ کورد سینکل مود برای فیبر سینگل مود و پچ کورد مالتی مود برای فیبر مالتی مود به کار می رود .
پچ کورد ها دارای کانکتورهای مختلفی هستند که در کارخانه روی آن ها نصب شده است . مانند RJ،MT ،LC ،ST ، و ... . بر حسب کاربرد در برخی پچ کورد ها، برای اتصال بین کانکتورهای یک سر پچ کورد با سر دیگر آن مورد استفاده قرار می گیرند . طول این پچ کورد ها معمولا 1،2،3،5 و 10 متر است .
آداپتور فیبر نوری که کوپلینگ هم نامیده می شوند برای اتصال دو فیبر نوری به یکدیگر ساخته شده اند که می توان برای افزایش طول کابل از آن استفاده نمود، که به صورت 2 پورت (Duplex) یا پورت(Simplex) و 4 پورت (quad)وجود دارد .